ჩრდილოეთ მაკედონიის დედაქალაქ სკოპიეში ეუთოს მინისტრთა საბჭოს სხდომა გაიმართა, რომელშიც რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვიც მონაწილეობდა.
ლავროვი სკოპიეში გუშინ ჩავიდა, ფრენა მოსალოდნელზე გრძელი აღმოჩნდა. მანამდე ბულგარეთმა მისცა საჰაერო სივრცით ფრენის ნებართვა, მაგრამ მოითხოვა, რომ ბორტზე არ ყოფილიყო რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ოფიციალური წარმომადგენელი მარია ზახაროვა, რომელიც სანქციების ქვეშ იმყოფება. ლავროვის გამონაკლისი დელეგაციის სხვა წევრებს არ ეხებოდათ. შედეგად, დელეგაციას საბერძნეთის გავლით მოუწია გაფრენა, მაგრამ როგორც გაირკვა, მთავარი "თავგადასავლები“ რუს მინისტრს ეუთოს მინისტრთა საბჭოს სხდომაზე ელოდა.
უკრაინის, ლიეტუვის, ლატვიისა და ესტონეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროების ხელმძღვანელებმა სერგეი ლავროვის მონაწილეობის გამო მინისტერიალს ბოიკოტი წინასწარ გამოაცხადეს, მოგვიანებით ბოიკოტს პოლონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი შეუერთდა.
მიუხედავად ამისა, ევროპაში აღმოჩნდნენ ისეთებიც, ვინც კმაყოფილი დარჩა ლავროვის მიწვევით. კერძოდ, ავსტრიის საგარეო საქმეთა მინისტრი ალექსანდრე შალენბერგი მიესალმა ჩრდილოეთ მაკედონიის გადაწყვეტილებას. გასულ წელს ის იყო ერთადერთი საგარეო საქმეთა მინისტრი, რომელმაც გააკრიტიკა ეუთოს მინისტრთა საბჭო პოლონეთში ლავროვის მონაწილეობის გარეშე.
რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვი ეუთოს სამიტზე დასასწრებად ჩრდილოეთ მაკედონიამ მიიწვია, რომელიც ეუთოს თავმჯდომარე ქვეყანაა.
ჩრდილოეთ მაკედონიის პრემიერ-მინისტრი კრემლის წარმომადგენლის ჩასვლას გამარჯვებას უწოდებს, მაგრამ გამარჯვება არ არის რუსეთის, არამედ ეუთოს, იმის გათვალისწინებით, რომ ორგანიზაციის სიცოცხლისუნარიანობა ახლა კითხვის ნიშნის ქვეშ დგას.
"ჩვენ უნდა გვესმოდეს, რომ თითოეული ქვეყანა თავისებურად აგზავნის გზავნილებს იმ გაუმართლებელ აგრესიაზე, რომელიც რუსეთის ფედერაციამ ჩაიდინა სუვერენული სახელმწიფოს - უკრაინის წინააღმდეგ“, - განაცხადა მან სხვა ქვეყნების ბოიკოტზე.
ბოიკოტს მხარი დაუჭირა ევროპული დიპლომატიის ხელმძღვანელმა ხოსეპ ბორელმა. მინისტერიალზე ევროკავშირის დელეგაცია იყო წარმოდგენილი, მაგრამ მის ნაცვლად სიტყვით გამოვიდა ევროკავშირის უმაღლესი წარმომადგენლის მოადგილე საგარეო საქმეთა და უსაფრთხოების საკითხებში და დაგმო რუსეთის და ბელარუსის ქმედებები უკრაინის წინააღმდეგ აგრესიის გამო.
აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი ანტონი ბლინკენი სკოპიეში ჩავიდა, თუმცა სამიტზე დიდხანს არ დარჩენილა. მან ის იქამდე დატოვა, ვიდრე ლავროვი იქ მივიდოდა.
როგორც კი სერგეი ლავროვმა ეუთოს მინისტერიალზე სიტყვით გამოსვლა დაიწყო, უკრაინის წარმომადგენლებმა სრული შემადგენლობით დატოვეს დარბაზი. დემარშს მხარი კიდევ რამდენიმე ქვეყნის დელეგაციამ დაუჭირა.
რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ხელმძღვანელმა ჩიოდა, რომ დასავლურმა პოლიტიკურმა ელიტებმა "მიითვისეს უფლება გადაწყვიტონ კაცობრიობის ბედი და გააკეთეს არჩევანი არა ეუთოს, არამედ ნატოს სასარგებლოდ“.
მან ასევე გაიხსენა ბუქარესტის სამიტის დაპირება, რომ უკრაინა და საქართველო მომავალში შეუერთდებიან ალიანსს, რათა "რუსეთს დაუპირისპირდნენ", 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს აგვისტოს ომი, რომელიც მისი მტკიცებით, აშშ-ის პროვოკაცია იყო და მიხეილ სააკაშვილმა გააკეთა ის, რაც აშშ-მა ასწავლა, 2014 წლის მაიდანი, მინსკის შეთანხმებები, ასევე შეერთებული შტატებისა და ნატოს უარი.
დანიის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ლარს ლოკე რასმუსენმა მის სიტყვებს მცდარი უწოდა და ხაზგასმით აღნიშნა, რომ დასავლელი ლიდერები არ დათანხმდებიან რუსეთის მცდელობას, დაყოს ევროპა გავლენის სფეროებად. მან ასევე აღნიშნა, რომ მოსკოვის ქმედებები არღვევს საერთაშორისო წესრიგს და ბრალის სხვებისთვის გადატანის მცდელობები შეუიარაღებელი თვალით ჩანს.
ლავროვმა სიტყვა რუსულ ენაზე წარმოთქვა. ფრაზაზე "ასეთი ხაზის ერთ-ერთი მთავარი კომპონენტი იყო ნატოს დაუფიქრებელი გაფართოება აღმოსავლეთით, რომელიც დაიწყო ვარშავის პაქტის ორგანიზაციის დაშლის შემდეგ“, ის შეჩერდა, გვერდზე გაიხედა და ინგლისურად თქვა: "შეგიძლიათ მარტო დამტოვოთ? მადლობა". გაურკვეველია, კონკრეტულად ვის მიმართავდა ლავროვი. გამოსვლის შემდეგ მან სხდომა მაშინვე დატოვა.
მინისტერიალში მონაწილეობდა საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი ილია დარჩიაშვილი.
"უკვე 15 წელზე მეტია, რუსეთი აგრძელებს საქართველოს განუყოფელი რეგიონების – აფხაზეთისა და ცხინვალის უკანონო ოკუპაციას საერთაშორისო სამართლის ფუნდამენტური პრინციპებისა და ნორმების უხეში დარღვევით. ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრები მოსახლეობა ადამიანის უფლებების მძიმე დარღვევის მსხვერპლია. მავთულხლართებით იზოლირებულ მოსახლეობას აშორებენ ნათესავებს, სასოფლო-სამეურნეო მიწებს, ღვთისმსახურებას, ართმევენ გადაადგილების თავისუფლებას, ძირითად საჭიროებებს. დამკვიდრებულ პრაქტიკად იქცა უკანონო დაკავებები და გატაცებები, რაც საფრთხეს უქმნის ადამიანების სიცოცხლეს. რუსეთის საოკუპაციო ძალების მიერ საქართველოს მშვიდობიანი მოქალაქის თამაზ გინტურის ბოლო მკვლელობა გორის მუნიციპალიტეტის სოფელ კირბალთან კიდევ ერთი ძალადობის აქტია ეთნიკური ქართველების მიმართ“, – განაცხადა ილია დარჩიაშვილმა.
ევროკავშირის მინისტრთა სამიტის პირველ დღეს ეუთოში ევროკავშირის დელეგაციამ გამოაქვეყნა დეკლარაცია, რომელიც გმობს რუსეთის აგრესიას. განცხადებას მხარი დაუჭირა 30-ზე მეტმა ქვეყანამ, მათ შორის ჩრდილოეთ მაკედონიამ, მონტენეგრომ, ალბანეთმა, მოლდოვამ, ბოსნია-ჰერცეგოვინამ, საქართველომ, ისლანდიამ, სან-მარინომ და უკრაინამ.
"კიდევ ერთხელ მოვუწოდებთ რუსეთს, დაუყოვნებლივ შეწყვიტოს აგრესიული ომი უკრაინის წინააღმდეგ და სრულად და უპირობოდ გაიყვანოს მთელი თავისი ძალები და სამხედრო ტექნიკა უკრაინის მთელი ტერიტორიიდან მის საერთაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებში“, - აღნიშნულია დოკუმენტში.
პარტნიორებმა ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ ევროპის უსაფრთხოება დამოკიდებულია უკრაინის უსაფრთხოებაზე, ამიტომ ევროკავშირი გააგრძელებს მხარდაჭერას. ევროკავშირმა უკვე მოახდინა 85 მილიარდი ევროს მობილიზება ფინანსური, ეკონომიკური, ჰუმანიტარული და სამხედრო დახმარების სახით და ხელს შეუწყობს შემდგომ ვალდებულებებს გრძელვადიან პერსპექტივაში.
"ჩვენ მხარს დავუჭერთ უკრაინის აღდგენას და აღდგენას საერთაშორისო პარტნიორებთან კოორდინაციით, მათ შორის განაღმვის პროცესის ჩათვლით“, - აღნიშნულია დეკლარაციაში.
გარდა ამისა, ევროკავშირი გააგრძელებს დიპლომატიურ ძალისხმევას უკრაინის სამშვიდობო ფორმულისა და გლობალური სამიტისთვის მზადების მაქსიმალურად ფართო მხარდაჭერის უზრუნველსაყოფად.
სამიტის პირველი დღის შემდეგ ჰოლანდიის საგარეო საქმეთა მინისტრმა უკრაინისთვის 2,5 მილიარდი ევროს დამატებითი დახმარების გამოყოფის გეგმები გამოაცხადა.
"ნიდერლანდები გააგრძელებს უკრაინის მხარდაჭერას იმდენი და რამდენადაც საჭირო იქნება“, - აღნიშნა მან.
მინისტერიალი ხვალ გაგრძელდება.